فورک چیست - انواع Fork در بلاکچین و تفاوت ها - به زبان ساده

فورک Fork در بلاکچین چیست ؟

فورک Fork، در بلاکچین به معنای یک بروزرسانی جدید برای شبکه است. فورک ها به دو دسته ی هارد فورک (HardFork) و سافت فورک (SoftFork) تقسیم می‎‎‎‎‎‎شوند. که در ادامه تفاوت های آن ها را بررسی می‎‎‎‎‎‎کنیم.

فورک به طور کلی به معنای ارتقا یا بروزرسانی بلاکچین است و ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. هنگامی که احساس شود امنیت شبکه درخطر است یا زمانی که بخواهیم مقیاس پذیری بلاکچین را افزایش دهیم و به طور کلی هنگامی که بخواهیم هرگونه تغییری در بلاکچین به وجود آوریم از فورک استفاده می‎‎‎‎‎کنیم، که به معنای بروزرسانی می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎باشد.

تفاوت هارد فورک (HardFork) و سافت فورک (SoftFork) و نحوه کار آن ها

زمانی که صحبت از هاردفورک به میان می‎‎‎‎‎‎‎‎‎آید، منظور ایجاد یک تغییر اساسی در شبکه بلاکچین است و منجر به دوشاخه شدن بلاکچین می‎‎‎‎‎‎‎‎‎شود. دوشاخه شدن به این معنی است که علاوه بر بلاکچین قدیمی با ارز دیجیتال خودش، یک بلاکچین جدید و یک ارز دیجیتال جدید به وجود می‎‎‎‎‎‎‎آید. به عنوان مثال؛ بیتکوین(BTC) تاکنون چند هارد فورک را پشت سر گذاشته که منجر به پیدایش ارزهایی چون بیتکوین گلد (BTG) و بیت‎‎‎‎‎‎کوین کش (BCH) شده است که هرکدام در بستر بلاکچین جدیدی به وجود آمده اند.  

اما هنگامی که از سافت فورک صحبت می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎کنیم، منظور ایجاد یک تغییر جزئی یا یک بروزرسانی خفیف است که روی همان بلاکچین گذشته اتفاق می‎‎‎‎‎‎‎افتد و تغییر آنچنان اساسی در پروتکل به وجود نخواهد آمد. در سافت فورک، بلاکچین گذشته به همان شکل به کار خود ادامه داده و تنها برخی معایب آن طی یک سافت فورک برطرف می‎‎‎‎‎‎شود.

چند نمونه از هارفورک و سافت فورک ها 

بلاکچین بیت کوین با تمام مزیت هایی که ارائه می‎‎‎‎‎‎دهد با یک مشکل اساسی روبه روست، مشکل مقیاس پذیری. 

در سال 2017 بیت کوین کش با هدف افزایش حجم بلاک ها برای مقیاس پذیرتر کردن شبکه ایجاد شد و توانست تاحدودی در این امر موفق عمل کند و مقیاس پذیری بیشتری نسبت به بلاکچین بیت کوین ارائه دهد.

همچنین طی یک سافت فورک به نام بروزرسانی سگویت (Segwit)، که برای مقیاس پذیری بیشتر بلاکچین بیت کوین ایجاد شد. حجم تراکنشها تا حدود 60 درصد کاهش یافتند و باعث شد بلاکچین بیت کوین مقیاس پذیری بیشتری نسبت به گذشته ارائه دهد.

خب در این مثال مشاهده کردیم؛

 طی یک هاردفورک، ارز دیجیتال جدیدی به نام بیت کوین کش و در بستر بلاکچین لایه دو به وجود آمد. به طور کلی دراین هارفورک هیچ تغییری در بلاکچین اولیه به وجود نیامد و تنها منجر به پیدایش یک بلاکچین لایه دو با راه حل های مقیاس پذیری شد. 

اما در سافت فورک (Segwit)، تمام تغییر ها در همان بلاکچین اصلی به وجود آمد. و با یک تغییر در پروتکل منجر به مقیاس پذیرتر شدن شبکه بیت کوین شد.    

در مثال دیگری؛ کاردانو (Cardano) در آگوست 2021 یک هاردفورک به نام آلونزو ایجاد کرد. که با هدف پشتیبانی شبکه از قراردادهای هوشمند ایجاد شد و منجر به افزایش 116 درصدی قیمت ADA شد. 

سخن پایانی 

نمی‎‎‎‎‎‎‎توان گفت هارد فورک(HardFork) بهتر است یا سافت فورک(SoftFork)، عملا هرکدام هدف خاصی را دنبال می‎‎‎‎‎‎‎کنند. اما به طور کلی هارد فورک ها پر استفاده تر هستند چراکه، در وهله اول امنیت بالاتری ارائه می‎‎‎‎‎‎دهند، همچنین هنگامی که یک بلاکچین نیاز به تغییراتی در پروتکل داشته باشد، این تغییرات جزئی نخواهند بود و سافت فورک نمی‎‎‎‎‎‎تواند این تغییرات را اعمال کند. 

در گذشته طی حمله گروهی از هکر ها، بلاکچین اتریوم هک شده و منجر به از دست رفتن وجه قابل توجهی از کاربران شبکه شد. کاربران طی یک رای گیری به هارد فورک رای دادند و سعی در باطل کردن تراکنش های گذشته و به دست آوردن وجه از دست رفته کاربران شدند. 

همانطور که گفتیم فورک ها با هدف های مختلفی ایجاد می‎‎‎‎‎‎‎‎شوند مقیاس پذیری، امنیت، تغییر الگوریتم های اجماع برای تایید تراکنش ها و ... می‎‎‎‎‎‎‎توانند برخی از این دلایل باشند.