صرافی دکس(dex) چیست؟معرفی صرافی های غیرمتمرکز "dex"

مقدمه

صرافی دکس DEX چیست؟ انتخاب صرافی مناسب، در دنیای ارزهای دیجیتال از اهمیت به سزایی برخوردار است، چراکه شما برای معاملات خود نیازمند یک صرافی مطمئن و قابل اعتماد، همچنین با دسترسی آسان و سرعت بالا در تراکنش ها هستید. صرافی های غیرمتمرکز (DEX) یکی از زیردسته های امورمالی غیرمتمرکز (DeFi) است و برای حل مشکلات صرافی های متمرکز به وجود آمده اند. 

دراین مقاله به معرفی و مقایسه بهترین صرافی های DEX می‎‎‎‎‎‎پردازیم، و تفاوت های آن با صرافی های معمولی را بررسی می‎‎‎‎‎‎کنیم، تا در انتخاب یک صرافی مناسب و ایمن به شما کمک کنیم. 

صرافی دکس (DEX) چیست و چه تفاوتی با صرافی های معمولی دارد؟

به طور کلی برای معاملات ارزهای دیجیتال، دونوع صرافی وجود دارد؛ صرافی های متمرکز (صرافی های معمولی) و صرافی های غیرمتمرکز (DEX).

1- صرافی متمرکز به معنی این است که توسط یک شخص یا گروهی از افراد خاص مدیریت می‎‎‎‎‎شود، بنابراین کنترل تمام سرمایه افراد در اختیار مدیرعامل صرافی است. این مسئله یک مشکل اساسی دارد؛ مدیرعامل یک صرافی می‎‎‎‎‎تواند برای سود شخصی خودش، قیمت دارایی های دیجیتال را دستکاری کند و تغییر دهد ( حتما شما هم دیده اید قیمت برخی دارایی های دیجیتال درصرافی های مختلف، متغیر است. قیمت یک ارز در لحظه یکسان، در صرافی KuCoin متفاوت با صرافی Binance است). علاوه بر دستکاری قیمت ها، ممکن است یک صرافی کلاهبرداری کند و دارایی های کاربران را به سرقت ببرد، دراین صورت شما ضرر زیادی را متحمل می‎‎‎‎‎‎شوید. نظیر این اتفاقات در طول تاریخ کم نبوده و گزارشات زیادی حاکی از کلاهبرداری صرافی ها وجود دارد. 

2- Decentralized Exchange یا به اختصار DEX، به معنای صرافی غیرمتمرکز است. این صرافی ها توسط کاربران کنترل و مدیریت می‎‎‎‎‎شود و یک شخص یا گروه خاص پشت پرده آن وجود ندارد.

صرافی دکس به کاربران اجازه می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎دهد بدون نیاز به واسطه، به صورت دوبه دو با یکدیگر معامله کنند. از آن جایی که این معامله ها توسط قراردادهای هوشمند انجام می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شود، دارای امنیت و شفافیت بالایی است و بسیار قابل اعتماد می‎‎‎‎‎‎باشد. همچنین برای انجام معاملات در این صرافی ها، نیازی به احراز هویت نخواهید داشت، بنابراین اطلاعات شخصی شما برای کسی قابل نمایش نبوده و از حریم خصوصی بالایی برخوردار هستید.

صرافی های دکس (DEX) نسبت به صرافی های متمرکز چند مزیت و عیب دارند که در زیر آمده است :

نقاط قوت : 1- امنیت بالا 2- جلوگیری از دستکاری قیمت ها 3-کشور های تحریم شده مانند ایران، با مشکل مواجه نمی شوند.  

نقاط ضعف : 1-محدودیت سرعت 2- حجم معاملات پایین نسبت به صرافی متمرکز (نقد شوندگی) 3- عدم بازیابی درصورت فراموشی رمز عبور (به علت عدم پشتیبانی).

صرافی غیرمتمرکز DEX، چگونه کار می‎‎‎‎‎‎کند؟

صرافی های دکس در بستر بلاکچین هایی اجرا می‎‎‎‎‎‎شوند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی کند. درحال حاضر شبکه اتریوم بیشترین پذیرای قراردادهای هوشمند است، اما بلاکچین های دیگری هم از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎کنند.

قرارداد هوشمند به زبان ساده : یک پروتکل کدنویسی شده است که دستوراتی که برایش تعریف شده را به مرحله اجرا می‎‎‎‎‎‎گذارد. از لحظه ای که قرارداد هوشمند ایجاد شود، هیچ کس (حتی برنامه نویس آن) نخواهد توانست از اجرای آن جلوگیری کند و یا تغییری در روند آن به وجود آورد. درنتیجه بسیار قابل اعتماد است، برای اطمینیان از امنیت آن، کافیست قبل از تایید قرارداد شرایط آن را به دقت مطالعه کنید.

انجام معاملات در صرافی های دکس (DEX)، شامل مراحل زیر است :

1- کیف پول اصلی خود را به صرافی متصل کنید (اگر هنوز کیف پول خودرا نساخته اید از لینک آموزش وارد شوید تا در 5 دقیقه یک کیف پول متامسک ساخته و از آن استفاده کنید).

2- درخواست خرید یا فروش خود را ثبت کنید.

3- منتظر باشید تا یک شخص دیگر درخواستی را مطابق درخواست شما ثبت کند.

4- اطلاعات ثبت شده و از طریق قرارداد هوشمند، معامله شما انجام می‎‎‎‎‎‎‎‎شود.

چگونه یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) مناسب انتخاب کنیم ؟ چه ویژگی هایی در انتخاب یک صرافی دکس اهمیت دارد؟

برای این که بتوانید یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) انتخاب کنید، علاوه بر درنظر گرفتن نوع فعالیت خود، باید به چند ویژگی توجه داشته باشید.

1 - سرعت بالا : 

 یک دکس (DEX) خوب در وهله اول، باید از سرعت بالایی برای انجام تراکنش ها برخوردار باشد، چراکه دارایی های دیجیتال دارای نوسان قیمت زیادی هستند و قیمت آن ها در لحظه تغییر می‎‎‎‎‎‎کند. بنابراین اگر سرعت عمل در معاملات وجود نداشته باشد، ممکن است  کاربران ضرر زیادی را متحمل شوند که ناشی از تاخیر است. یک صرافی برای سریع بودن باید از فناوری قدرتمندی بهره مند باشد تا بتواند تعداد تراکنش های بالا در لحظه را کنترل کند و باعث کندشدن و اخلال در تراکنش ها نشود (برای اطلاعات بیشتر مقاله مقیاس پذیری را مطالعه کنید).   

2- تعداد کاربران :

یکی از نکات مهم برای انتخاب دکس (DEX) مناسب، توجه به تعداد کاربران آن است. برخلاف صرافی های متمرکز، در صرافی های DEX معاملات بین دو طرف و به صورت دو به دو انجام می‎‎‎‎‎‎شود. اگر تعداد کاربران یک صرافی کم باشد، ممکن است درخواستی مطابق درخواست شما وجود نداشته باشد و یا مدت زمانی طول بکشد. تعداد کاربران علاوه بر سرعت نقدشوندگی، عدم اخلال در قیمت ها را نیز تضمین می‎‎‎‎‎‎کند و طبیعتا هرچه کاربران بیشتری وجود داشته باشند، صرافی عملکرد بهتری ارائه می‎‎‎‎‎‎دهد.    

3- کاربرپسند بودن :

کاربرپسند بودن شاید از لحاظ فنی، اهمیتی نداشته باشد اما یک دکس (DEX) خوب باید محیط کاربرپسند یا به اصطلاح رابط کاربری مناسبی داشته باشد تا کاربران مبتدی با مشکل مواجه نشوند و بتوانند از آن در بالاترین سرعت استفاده کنند.

4- کارمزد :

کارمزد به معنای هزینه ای است که برای تراکنش ها باید پرداخت کنیم. میزان کارمزد در صرافی ها متفاوت است و یکی از نکاتی است که باید به آن توجه کنید.

بنابراین برای انتخاب یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) باید به این نکات توجه کنید : سرعت بالا در تراکنش ها، مقدار کارمزد، تعداد کاربران، نقدینگی (هرچه کاربران بیشتر باشند، نقدینگی نیز بیشتر است) و کاربر پسند بودن و سهولت در استفاده.

معرفی و مقایسه بهترین صرافی های غیرمتمرکز (DEX) 

درادامه به بررسی بهترین صرافی های دکس از نظر کاربران می‎‎‎‎‎‎‎‎پردازیم تا با مقایسه آن ها، بهترین صرافی دکس را باتوجه به نوع فعالیت خود انتخاب کنید.

1- بایننس دکس  Binance Dex

Binance در سال 2017 یک صرافی متمرکز ارائه داد و فعالیت خود را آغاز کرد. و در فوریه 2019 صرافی غیرمتمرکز خود را با نام Binance DEX ارائه داد که تاکنون محبوبیت زیادی پیدا کرده است، به گونه ای که تبدیل به بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال از نظر حجم معاملات شده است. بایننس دکس از همان زنجیره بایننس (Binance SmartChain)، استفاده می‎‎‎‎‎کند که باعث می‎‎‎‎‎شود سرعتی یکسان با صرافی متمرکز خود داشته باشد. 

این صرافی امنیت بالایی دارد و خوشبختانه از اکثر کیف پول های سخت افزاری، کیف پول های موبایل و کیف پول های دسکتاپ، پشتیبانی به عمل می‎‎‎‎‎‎آورد. کارمزد ها دراین صرافی تنها 0.1 درصد است که درصورت پرداخت کارمزد توسط توکن BNB (توکن اختصاصی خود بایننس)، این مقدار کمتر خواهد شد.  

برخی از نقاط قوت و نقاط ضعف این کیف پول از نگاه کاربران :

نقاط قوت : 1- امنیت بالا 2- سرعت بالا 3- کارمزد پایین 4- پشتیبانی بالا از کیف پول های مختلف 5-رابط کاربری آسان 6- پشتیبانی طیف وسیعی از ارزها و توکن ها

نقاط ضعف : 1- به کاربران با آی پی ایران خدمات ارائه نمی‎‎‎‎‎دهد و کاربران ایرانی نیاز به یک VPN دارند.          

2- یونی سوآپ UniSwap

صرافی یونی سوآپ یکی از محبوب ترین و کاربردی ترین صرافی های غیرمتمرکز (DEX) از نگاه کاربران است که حجم معاملات آن به صورت روزانه درحال افزایش است. یونی سوآپ در نوامبر 2018 و در بستر شبکه اتریوم راه اندازی شد. اگر نگاهی به حجم معاملات این صرافی بیاندازیم متوجه محبوبیت بالای آن خواهیم شد. کارمزد ها در این صرافی حدود 0.3 درصد است. یونی سوآپ دارای توکن اختصاصی خود به نام UNI است که درصورت پرداخت کارمزد ها با توکن UNI مقداری تخفیف دریافت می‎‎‎‎‎‎کنید. توکن UNI همچنین نشان حاکمیتی نیز دارد، به این معنا که در دائو DAO این پروژه می‎‎‎‎‎‎توانید با توکن UNI درباره آینده و برخی تصمیم گیری ها رای دهید. 

این صرافی همچنین قابلیت استیکینگ (سپرده گذاری) را برای کاربران خود فراهم کرده، کاربران می‎‎‎‎‎‎توانند با سپرده گذاری در این صرافی، به کسب درآمد غیرمنفعل بپردازند. 

برخی نقاط ضعف و قوت این صرافی از نگاه کاربران به شرح زیر است : 

نقاط قوت : 1- کارمزد پایین 2-دریافت پاداش در ازای واریز جفت ارز دیجیتال 3- محبوبیت و حجم معاملات بالا 4- کاملا متن باز است 5- پشتیبانی طیف وسیعی از توکن های اتریوم.    

نقاط ضعف :  1-امکان وجود کوین های تقلبی 2- وابستگی به صرافی های دیگر (به علت توازن و به روز بودن قیمت ارزها) 3- تنها ارزهای برپایه بلاکچین اتریوم پشتیبانی می شود.  

3- پنکیک سوآپ PancakeSwap

PancakeSwap پنکیک سوآپ، یک صرافی غیرمتمرکز محبوب و کاربردی است که در بستر شبکه بایننس و در سپتامبر سال 2020 راه اندازی شد. توکن بومی این صرافی CAKE است که علاوه بر این که نشان حاکمیتی دارد، برای پاداش به افرادی که در ییلد فارمینگ و استیکینگ (سپرده گذاری) شرکت کرده اند، به عنوان سود پرداخت می‎‎‎‎‎‎‎شود. نحوه ی کار این صرافی، بسیار شبیه به صرافی یونی سوآپ UniSwap است. بااین تفاوت که بر پایه بلاکچین بایننس ایجاد شده است. کارمزد معاملات دراین صرافی تنها 0.25 درصد است که از این مقدار 0.17 درصد آن برای پاداش به تامین کنندگان نقدینگی ( ییلد فارمینگ و استیکینگ ) درنظر گرفته شده است. از قابلیت های این صرافی می‎‎‎‎‎‎‎‎توان به پل بایننس ( Binance Bridge ) که برای تبدیل توکن های ERC-20 به توکن های BEP-20 است و باعث می‎‎‎‎‎‎شود، کاربران اتریوم نیز بتوانند از این صرافی برای معاملات خود استفاده کنند. پنکیک سوآپ (PancakeSwap)، علاوه بر ارائه خدمات معمول، چند ویژگی جذاب به همراه سرگرمی نیز هم ارائه می‎‎‎‎‎‎دهد. قرعه کشی درلاتاری، پیش بینی قیمت ارزها و پرداخت پاداش به کسانی که درست پیش بینی کرده باشند، 2 تا از این ویژگی هاست.  

توجه کنید که این صرافی طبق اعلامیه ای، ایران را در لیست سیاه خود قرار داده و اجازه دسترسی به این پلتفرم برای کاربرانی با IP ایران را قطع نمود و ازین پس استفاده از این پلتفرم برای کاربران داخل ایران نیازمند استفاده از فیلترشکن خواهد بود. 

برخی نقاط ضعف و قوت این صرافی در زیر آمده است :

نقاط قوت : 1- امنیت بالا 2- کارمزد پایین نسبت به دیگر صرافی ها 3- حجم معاملات بالا 4- نقدینگی بالا 5- پشتیبانی بیش از 1400 توکن  6- قابلیت پل بایننس برای تبدیل ERC-20 به EBP-20 و بلعکس 7- دارای ویژگی های مختلف برای سپرده گذاری.

نقاط ضعف : 1- کاربران ایرانی برای استفاده نیاز به VPN خواهند داشت 2- نیاز به استفاده از پل بایننس برای استفاده از دارایی های برپایه شبکه اتریوم (ERC-20) 3- گزارشاتی از سابقه ی کلاهبرداری.

 4- صرافی وان اینچ  1Inch

صرافی وان اینچ 1inch، یکی دیگر از صرافی های محبوب در لیست حاضراست. این صرافی که در آگوست 2020 راه اندازی شد، مقداری با دیگر صرافی ها متفاوت است از این جهت که علاوه بر ارائه یک صرافی جداگانه، چندین صرافی غیرمتمرکز(DEX) را جمع آوری کرده تا کمترین کارمزد و بیشترین سود را در تراکنش ها مقایسه کنید. به این طریق می توانید بهترین قیمت را از چند صرافی غیرمتمرکز جستجو کنید. صرافی هایی که با اتصال به چندین پلتفرم، قابلیت مقایسه بین صرافی های دیگر را ممکن می‎‎‎‎‎‎‎کند، اصطلاحا اگریگیتور (DEX Aggregator) نام دارند.

ارز بومی این صرافی توکن 1inch است. این صرافی در شبکه های اتریوم (Ethereum)، بایننس (Binance)، پالیگان (Polygon) می‎‎‎‎‎‎شود. کارمزد در این صرافی بسیار پایین است، همچنین با سپرده گذاری در استخرهای نقدینگی این صرافی می توانید سود کسب کنید. در زیر برخی از نقاط قوت و ضعف این صرافی را بررسی می کنیم.

نقاط قوت : 1- نمایش نرخ ارزها، نقدینگی صرافی ها و مقایسه هرکدام 2- از آن جایی که هیچ وجهی در این صرافی نگهداری نمی‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شود، امکان هک شدن بی معنی است 3- رابط کاربری آسان 4- بدون کارمزد برای معاملات و برداشت وجه 5- پشتیبانی بیش از 250 ارز 6- قابلیت ییلد فارمینگ (Yield Farming)   

نقاط ضعف : 1-برای مبتدیان چالش برانگیز است 2- عدم پشتیبانی از ارزهای فیات (ارزهای واقعی مانند ریال، دلار و ...)  

دیگر صرافی های معتبر و محبوب دکس (DEX) به شرح زیر است :

صرافی بالانسر (Balancer)، صرافی کایبر سوآپ(Kyber Swap)، صرافی تراست سوآپ(Trust Swap)، صرافی انی سوآپ(Any Swap)، صرافی بنکور(Bancoe)، صرافی آی دکس(Idex)، صرافی بیسک(Bisq)، صرافی کوییک سوآپ(Quick Swap).

سخن پایانی 

همانطور که گفته شد این صرافی ها نسبت به صرافی های متمرکز جدید و نوپا هستند و تا تکامل خود اندکی فاصله دارند. بنابراین نمی‎‎‎‎‎‎توان گفت 100 درصد مطمئن و خالی از هرگونه اشکالی هستند اما تاکنون محبوبیت بالایی پیدا کرده و به شدت توسعه یافته اند و امیدواریم درآینده عملکرد آن ها بهتر شده و مقیاس پذیری بالاتری ارائه دهند. 

دراین مقاله به بررسی و معرفی صرافی های دکس (DEX) پرداختیم. شما می‎‎‎‎‎‎توانید با توجه به نوع فعالیت خود آن هارا بررسی کرده و با مقایسه هرکدام، بهترین صرافی دکس را برای خود انتخاب کنید. اگر نیاز به مشورت های بیشتری هستنید، می‎‎‎‎‎‎توایند در قسمت درنظرات با گروه ما درمیان گذاشته تا در اسرع وقت پاسخگوی شما باشیم.