opBNB شبکه لایه دوم زنجیره بایننس (BNB) - اوپی بی ان بی

opBNB یک راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه دوم برای زنجیره بایننس (BNB) است که به عنوان یکی از جدیدترین پروژه‌های بایننس توانسته توجهات زیادی را به سمت خود جلب نماید. شبکه opBNB براساس فناوری رول‌آپ‌های آپتیمیستیک (Optimistic Rollup) توسعه داده شده و این امکان را برای کاربران زنجیره هوشند بایننس فراهم می‌کند که بتوانند تراکنش‌های خود را مقرون به‌صرفه‌تر و با سرعت بالایی پردازش کنند.

این شبکه لایه دومی، نقش قابل توجهی در مقیاس‌پذیرتر کردن اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز فعال بر روی زنجیره بایننس دارد.

opBNB راهکار لایه دوم زنجیره BNB

غالب راه‌حل‌های لایه دومی روی شبکه اتریوم و به منظور کاهش محدودیت‌های این شبکه توسعه داده شده‌اند. opBNB در این میان تنها شبکه لایه دومی است که برای افزایش مقیاس‌پذیری یک شبکه دیگر راه‌اندازی شده است. این پروژه در 16 اوت سال 2023، فعالیت خود را روی بلاکچین بایننس اسمارت چین (BSC) آغاز نمود.

شبکه اولیه این پروژه ابتدا برای ارائه‌دهندگان زیرساخت در دسترس قرار گرفت و دسترسی به شبکه اصلی نیز بعد از یک و نیم ماه فعالیت آزمایشی برای عموم امکان‌پذیر شد. این سیستم می‌تواند ظرفیت بلاک‌های خود را به 100 میلیون کارمزد در ثانیه برساند و کارمزدهای شبکه را تا محدوده 0.005 دلار کاهش دهد. زمان ایجاد هر بلاک نیز در آن در حدود یک ثانیه است.

کاربران در opBNB می‎‌توانند عملیات برداشت و واریز وجوه خود را انجام دهند، قراردادهای هوشمند و داده‌های شبکه را مشاهده کنند. این در حالی است که هزینه‌های گس شبکه همچنان پایین بوده و قدرت عملیاتی بالای شبکه حفظ می‌شود.

در ادامه برای درک بهتر اهمیت لایه دوم اوپن‌بی‌ان‌بی شرح کوتاهی از شبکه اصلی این پروژه، بایننس اسمارت چین ارائه خواهیم داد.

بایننس اسمارت چین (BSC) چیست؟

زنجیره هوشمند بایننس (Binance Smart Chain) که با نماد اختصاری BSC نشان داده می‌شود، شبکه اصلی و لایه اول این پلتفرم است که سازگاری کاملی با ماشین مجازی اتریوم (EVM) دارد. این شبکه در اوج چالش‌های مقیاس‌پذیری اتریوم و برای مقابله با این چالش‌ها راه‌اندازی گردید.

بایننس اسمارت چین با جداسازی لایه‌های اجرا و اجماع در شبکه اتریوم، درصدد است تا با ایجاد لایه اجماع به صرفه‌تر و لایه اجرایی کارآمدتر شبکه‌ای منعطف‌تر ارائه دهد. شبکه BSC فعالیت خود را بر اساس الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) آغاز کرد.

سیستم اجماع متفاوت و اجرای اصلاحات زیرساختی، سرعت رشد شبکه بایننس اسمارت چین را چندین برابر کرد. از سویی، این شبکه از ماشین مجازی مشابه با EVM (ماشین مجازی اتریوم) و زبان قراردادهای هوشمند سالیدیتی (Solidity) بهره ‌می‌برد. از این رو می‌تواند از برنامه‌های غیرمتمرکز (Dappها) ساخته شده روی بلاکچین اتریوم نیز پشتیبانی به عمل آورد.

در واقع، بلاکچین بایننس اسمارت چین در قالب یک شبکه مستقل، می‌تواند با استفاده از بریج‌ به اتریوم و سایر شبکه‌های سازگار مانند فانتوم Fantom و پالیگان PolyGon متصل شود.

راه‌اندازی رول‌آپ آپتیمیستیک لایه دوم بایننس

راه‌اندازی شبکه اصلی opBNB می‌تواند تجربه کاربری توسعه‌دهندگان و کاربران این شبکه را بهبود بخشد. از آنجایی که سطح پاسخگویی شبکه در مواقع مواجه با ترافیک مازاد افت کرده و هزینه کارمزد نیز افزایش پیدا می‌کند، نیاز به ارتقا توان محاسباتی شبکه لایه دوم در چنین مواقعی بیشتر احساس می‌شود. از این رو نمود این بهبود قطعا در برنامه‌های وب3 با مقیاس بزرگتر و حجم تراکنش‌های بالا با ترافیک قابل توجه کاربران فعال روزانه ملموس‌تر خواهد بود.

شبکه اوپن‌بی‌ان‌بی با اتکا بر فناوری رول‌آپ آپتیمیستیک توسعه یافته است. از این مکانیسم لایه دومی در اغلب شبکه‌های بلاکچینی می‌توان به عنوان ابزاری برای افزایش مقیاس‌پذیری استفاده نمود. رول‌آپ‌های آپتیمیستیک در قالب مجموعه‌ای از عناصر از پیش‌توسعه‌یافته، عملکردی مشابه با کیت توسعه ارائه می‌دهند.

نقش رول‌آپ آپتیمیستیک در شبکه opBNB

شبکه opBNB بر مبنای فناوری رول‌آپ آپتیمیستیک کار می‌کند. این شبکه از این فناوری برای ایجاد راهکار لایه دوم استفاده می‌کند. همچنین از ویژگی‌های دیگر آن نیز در جهت بهبود کارایی خود بهره‌ می‌برد.

در شبکه opBNB، تراکنش‌های اجرا شده در لایه اجرایی شبکه، به کمک فناوری رول‌آپ آپتیمیستیک به صورت دسته‌بندی‌شده مرتب می‌شوند و برای تایید و اعتبارسنجی به شبکه اصلی ارسال می‌گردند. رول‌آپ‌ها این قابلیت را دارند که در حدود 10 هزار تراکنش را در قالب مجموعه‌ای از دسته‌ها برای اعتبارسنجی به شبکه اصلی ارجاع دهند.

رول‌آپ آپتیمیستیک با استفاده از الگوریتم اجرایی پیش از وضعیت (Pre-State) و پس از وضعیت (Post-State)، عملیات اعتبارسنجی دسته‌های تراکنش را پیش و پس از ارسال انجام می‌دهد. یک ترتیب دهنده نیز تحت عنوان Sequencer، کار چینش بلاک‌ها را به ترتیب انجام می‌دهد.

سیستم رول‌آپ‌های آپتیمیستیک بر مبنای اعتماد پایه‌گذاری شده و فاقد یک سیستم داخلی برای اعتبارسنجی تراکنش‌های رول‌آپ‌شده است. به عبارتی این رول‌آپ، با این پیش‌فرض که تراکنش‌ها فاقد هر نوع بلاک یا تراکنش مخربی هستند، آنها را به شبکه اصلی ارسال می‌کند.

همچنین در رول‌آپ‌های آپتیمیستیک، از آنجایی که تراکنش‌ها و بلاک‌ها به صورت پیش‌فرض یکپارچه در نظر گرفته می‌شوند، عملیات پردازش آنها در مدت زمان کمتری انجام می‌شود. اما یک دوره چالشی هفت روزه جهت تامین امنیت در این رول‌آپ‌ها در نظر گرفته می‌شود که دارایی در این بازه زمانی غیرقابل برداشت خواهد بود. در این محدوده زمانی نتیجه تراکنش رول‌آپ می‌تواند توسط کاربر با ارائه اثبات تقلب به چالش کشیده شود. در صورت صحیح بودن چالش، تراکنش بایستی مجددا تکرار شود تا یکپارچی و امنیت شبکه تضمین گردد.

مهم‌ترین ویژگی‌های شبکه opBNB

1- مقیاس‌پذیری

در بلاک چین‌های لایه اول از جمله اتریوم و بایننس اسمارت چین، کلیه عملیات‌های اصلی در داخل شبکه انجام می‌گیرد. این امر چالش‌هایی برای این شبکه‌ها بوجود می‌آورد. این چالش‌ها به‎‎‎‎‎‎‎ویژه در زمان‌های اوج و ترافیک بالای شبکه بیشتر احساس می‌شوند که از عمده آنها می‌توان به طولانی‌تر شدن صف انتظار تایید تراکنش‌ها، افزایش کارمزد شبکه و تضعیف تجربه کاربری اشاره کرد.

شبکه‌های لایه دوم به عنوان لایه‌هایی اجرایی با هدف مقیاس‌پذیرتر کردن شبکه اصلی راه‌اندازی می‌شوند. افزایش مقیاس‌پذیری با تسریع فرایند تایید تراکنش‌ها، کارمزد پرداختی را کاهش می‌دهد و تجربه کاربری بهینه‌تری را برای کاربران به ارمغان می‌آورد. شبکه لایه دوم opBNB نیز با استفاده از رول‌آپ‌های آپتیمیستیک، با هدف افزایش مقیاس‌پذیری زنجیره هوشمند بایننس طراحی شده تا تراکنش‌ها را در یک دسته واحد گردآوری کرده و به شبکه اصلی ارسال نماید.

2- امنیتی مشابه بایننس اسمارت چین

اجماع در زنجیره هوشمند بایننس مبتنی بر الگوریتم اثبات سهام (PoS) است. این یعنی اعتبارسنج‌ها با قفل دارایی‌ها در شبکه، بلاک‌های جدید را مورد بررسی قرار می‌دهند تا از امنیت شبکه اطمینان حاصل نمایند. شبکه اوپن‌بی‌ان‌بی نیز برای اثبات اعتبار تراکنش‌های پردازش‌شده خود از این زیرساخت امنیتی بهره‌ می‌برد.

3- تعامل‌پذیری

با توجه به اینکه شبکه opBNB متکی بر رول‌آپ آپتیمیستیک است، این قابلیت را دارد که با سایر پلتفرم‌هایی لایه دوم که از این فناوری استفاده می‌کنند، وارد تعامل شود. از سویی، این شبکه با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگاری کاملی دارد و از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی نیز پشتیبانی به عمل می‌آورد. بنابراین می‌تواند با ایجاد سیستمی باز برای ارتباط تمام پروژه‌های مبتنی بر رول‌آپ آپتیمیستیک، زمینه نوآوری‌های بیشتری را فراهم آورد.

توکن شبکه opBNB

شبکه opBNB فاقد توکن بومی بوده و برای انجام فعالیت‌های خود از ارز دیجیتال BNB (ارزبومی و اصلی پلتفرم بایننس) استفاده می‌کند. همچنین طبق اعلام تیم توسعه دهنده این پروژه، هیچ گونه برنامه‌ای برای ایردراپ opBNB وجود ندارد.

مقایسه opBNB با سایر پروژه‌های لایه دومی

همانطور که در طول مقاله اشاره شد، توان عملیاتی شبکه opBNB بالغ بر 4000 تراکنش در ثانیه است. همچنین کارمزد انجام تراکنش‌ها در این زنجیره بسیار پایین است. بنابراین سرعت پردازش تراکنش‌ها در شبکه لایه دومی opBNB در مقایسه با سایر پروژه‌های لایه دوم مانند آربیتروم و آپتیمیزم، بالاتر بوده و کارمزد دریافتی آن نیز به مراتب پایین‌تر است.

نقشه راه پروژه

مطابق آنچه که در نقشه راه این پروژه آمده است؛ فعالیت این پروژه ابتدا به صورت آزمایشی کلید خورد که شبکه آزمایشی آن در سه ماهه دوم سال 2023 فعالیت خود را آغاز کرد.

ادغام با برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapps) مرحله دیگر فعالیت این پروژه بود که با اجرای آن، دسترسی و کار با این برنامه‌ها به راحتی در اختیار کاربران شبکه قرار گرفت.

انجام برخی از فعالیت‌های توسعه محور و ابتکارات بازاریابی در راستای افزایش آگاهی جامعه از پروژه و جلب توجه کاربران جدید، بخش دیگری از نقشه راه این پروژه را تشکیل می‌دهد.

راه‌اندازی شبکه اصلی برای سه ماهه سوم سال 2023 پیش‌بینی شده بود و در 16 اوت 2023 انجام و دسترسی به شبکه برای جامعه بزرگی از کاربران امکان‌پذیر شد.

گسترش Dappها، جذب کاربران بیشتر و دسترس‌پذیری پلتفرم در سایر بلاکچین‎‎‎‎‎‎ها از دیگر برنامه‌هایی است که به عنوان اهداف آینده این شبکه در رودمپ آن آمده است.