دیفای ۲ چیست و چه مزیتی دارد - بهترین پروژه های DeFi 2.0

پیش گفتار

دیفای (DeFi) با هدف تمرکززدایی، افزایش کارایی و بهره‌وری کار خود را آغاز کرد. اما وجود محدودیت‌هایی در نسل اول پلتفرم‌های DeFi از جمله مشکلات مقیاس پذیری، امنیتی، کمبود نقدینگی و حریم خصوصی باعث شد توسعه دهندگان به فکر توسعه نسخه DeFi 2.0 بیافتند.

در پلتفرم‌های جدید، کاربران می‌توانند با استفاده از ابزارهایی مانند آربیتراژ (Arbitrage) و استخراج نقدینگی و کشت سود (ییلد فارمینگ)، با کارمزدی ناچیز و نوسانات قیمتی کمتر، دارایی‌های خود را مبادله کنند. تغییرات ایجاد شده در این پلتفرم‌ها ورود به مرحله جدیدی از امور مالی غیرمتمرکز را رقم زده است.

دیفای 2.0 چیست؟

هدف اصلی از ارائه DeFi 2.0، غلبه بر مشکلات نسل اول دیفای و خلق تجربه کاربری بهینه‌تر و ایجاد فرصت‌های جدید برای دارندگان ارزهای دیجیتال عنوان شده است.

DeFi در بدو ایجاد با هدف ارائه جایگزین‌هایی غیرمتمرکز برای ابزارهای بازار مالی سنتی به وجود آمد. برای تحقق این اهداف نیز ویژگی‌های متمایز فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند را برای ارائه خدمات مالی نوظهور به کار بست. از جمله پروژه‌های اولیه حوزه مالی دیفای می‌توان به پلتفرم کامپاند (Compound)، میکردائو (Maker DAO)، آووی (Aave) و یونی‎‎‎‎‎سوآپ (Uniswap) اشاره کرد.

پروژه‌های دیفای با هدف دموکراتیک کردن امورمالی، حذف وابستگی به نهادهای دولتی، بانک‌ها و واسطه‌های شخص ثالث راه‌اندازی شدند. دیفای در واقع بستری را برای گرد هم آمدن پلتفرم‌های غیرمتمرکز و مدل‌های مالی مبتنی بر بلاکچین‌ های مختلف را به منظور مرتفع ساختن چالش‌های سیستم مالی سنتی فراهم آورد.

علیرغم اینکه این حوزه توانست محبوبیت زیادی در بازارهای مالی به دست آورد؛ اما با مشکلاتی همچون کمبود نقدینگی و چالش‌های امنیتی مواجه بود. دیفای 2.0 با هدف حذف این محدودیت‌ها و تسهیل فرآیندهای مالی مانند کشت سود (Yield Farming) و تامین نقدینگی وارد میدان شده است.

در پروتکل‌های دیفای 2.0، توسعه دهندگان سعی دارند با ارائه شیوه‌های جدید کسب درآمد مانند کشت سود، به ایجاد نقدینگی پایدار کمک کنند و از این طریق بقای تامین‎‎‎‎‎کنندگان نقدینگی را در پلتفرم خود تضمین کنند. همچنین در دیفای 2.0 تلاش شده تا از میزان وابستگی به تامین‎‎‎‎‎کنندگان سرمایه کاسته شود و در مقابل ارتباط هدفمند با اقتصاد جهانی و امورمالی سنتی بهبود یابد. اولیمپوس دائو (OlympusDAO) یکی از پروژه‌های دیفای 2.0 است که عملکرد موفقی در زمینه تامین نقدینگی پایدار داشته است.

از سویی با عرضه ابزارهای جدید در نسل دوم DeFi، شاهد رقابت سختی میان دائو (DAO) با شرکت‌های امور مالی سنتی خواهیم بود. با توانمند شدن دائوها با استفاده از شیوه‌های نوین و عملکرد مستقل امور مالی غیرمتمرکز، پلتفرم‌های غیرمتمرکز وارد ارتباطی مستحکم‌تر با اقتصاد جهانی خواهند شد. 

مزیت‌های دیفای 2.0 نسبت به نسل اول

همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد، دیفای 2.0 با هدف از میان برداشتن محدودیت‌های پلتفرم‌های اولیه دیفای پای به میدان گذاشته است. از این رو در ادامه به مزیت‌هایی که نسل دوم دیفای می‌تواند برای حوزه امورمالی غیرمتمرکز و متعاقبا صنعت ارزهای دیجیتال داشته باشد، اشاره خواهیم کرد:

ارائه تجربه کاربری بهینه:

دیفای 2.0، در راستای اخذ پذیرش گسترده‌تر و جذب سرمایه بیشتر، تجربه کاربری خود را بهبود بخشیده و میزان کارمزد تراکنش را به حداقل رسانده است.

عرضه جایگزین‌های پایدارتر برای استیبل کوین‌ها:

پروتکل‌های DeFi 1.0 اغلب بر استیبل‌ کوین‌های مبتنی بر دلار وابسته بودند. اما پروتکل‌های DeFi 2.0 مانند الیمپوس دائو و الکمیکس با استفاده خلاقانه از توکن‌های بومی خود، درصدد ارائه جایگزین‌های پایدارتری برای استیبل کوین‌ها هستند.

امکان بهره‌برداری بیشتر از سرمایه:

دیفای 2.0 با استفاده از شیوه‌های متنوعی مانند اتخاذ استراتژِ‌ی‌هایی برای کاهش لیکوئید شدن و ارائه بیمه‌های مبتنی بر قراردادهای هوشمند درصدد است بهره‌مندی کاربران از سود بهینه سرمایه را افزایش دهد.

فرآیند حسابرسی ایمن:

در نسل دوم امورمالی غیرمتمرکز، تامین‎‎‎‎‎کنندگان بیمه، با ارائه راهکارهایی سعی دارند از عملکرد صحیح قراردادهای هوشمند برای حسابرسی منظم و ایمن اطمینان حاصل کنند. همچنین از این طریق به کاربرانی که متحمل ضرر شده‌اند، برای جبران ضرر کمک کنند.

دیفای 2.0 چه کاربردهایی دارد؟

خدمات نسل دوم دیفای در مقایسه با پروتکل‌های اولیه دیفای بسیار گسترده‌تر است که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‎‎‎‎‎‎ها اشاره می‌کنیم:

بیمه قراردادهای هوشمند

علیرغم وجود زیرساخت‌های شفاف و متن باز در دیفای، سرمایه‌گذاران به‎‎‎‎‎‎‎ویژه افراد مبتدی به راحتی قادر به ارزیابی میزان ریسک پروتکل‌ها نخواهند بود. از این رو، در نسل دوم دیفای برای برخی از قراردادهای هوشمند خدمات بیمه‌ای در نظر گرفته شده است. در این‎‎‎‎‎ صورت کاربر می‌تواند دارایی خود را حتی در صورت هک شدن قرارداد هوشمند از پروتکل برداشت نماید.

عدم قفل ارزش دارایی‌های استیک شده

در پروژه‌های دیفای دو، توکن‌های نقدینگی فارمینگ و کشت سود هم می‌توانند در قالب وثیقه مورد استفاده قرار گیرند. همچنین از آنها می‌توان برای ایجاد توکن هایی مانند DAI استفاده نمود. این یعنی موارد استفاده از توکن‌های نقدینگی در دیفای نسل دوم به مراتب گسترده‌تر است.

وام‌های خودپرداخت

وام‌های خودپرداخت (Self-Repaying Loan) در دیفای 2.0، امکان اخذ وام در ازای ارائه دارایی‌های دیجیتال را برای کاربران فراهم می‌آورند. طبق این مکانیزم کاربران می‌توانند بدهی وام خود را از سود حاصله از سرمایه‌گذاری وام خود پرداخت نمایند.

توزیع نقدینگی بین بلاکچین‌ های مختلف

در پروتکل‌های دیفای 2.0، قراردادهای هوشمند امکان توزیع نقدینگی بین بلاکچین‌های مختلف را امکان‌پذیر کرده است. بنابراین کمبود نقدینگی در یک زنجیره از طریق مبادله دارایی‌های استخرهای نقدینگی در سایر زنجیره‌ها قابل جبران است.

تضمین پایداری نقدینگی با بیمه زیان غیردائمی

در بسیاری از پروتکل‌های نسل جدید دیفای، با اختصاص بخشی از کارمزد مبادله توکن به استخر نقدینگی، سپرده سرمایه‌گذاران در مقابل ضررهای ناپایدار بیمه می‌شود. در اغلب موارد، محدوده سهام گذاری در پرداخت خسارت نیز به عنوان بیمه در نظر گرفته می‌شود. بنابراین در این روش، پلتفرم همراه با ارائه خدمات بیمه‌ای به کاربران، پایداری نقدینگی خود و وفاداری کاربران را تضمین می‌کند.

بهترین پروژه‌های دیفای 2.0

1- پروژه الیمپوس (Olympus)

الیمپوس (Olympus) به عنوان یک پروتکل ذخیره ارزی غیرمتمرکز، بر مبنای توکن OHM توسعه داده شده است. هر توکن OHM، تحت پوشش سبدی از دارایی‌های ذخیره شده در خزانه‌داری الیمپوس قرار می‌گیرد که این امر یک ارزش پایه به این توکن می‌بخشد.

تمام عملیات این پروتکل شامل عرضه اوراق قرضه دیجیتال، تامین نقدینگی، استیکینگ و ...، حول توکن OHM تعریف می‌شود.

2- پروژه Synapse

Synapse یک پروتکل بازارساز خودکار (AMM) است که همانند چرخ دنده، چرخ صنعت مالی غیرمتمرکز را به گردش درمی‌آورد. این پروژه را می‌توان به عنوان پلی برای اتصال پروژه‌ها به یکدیگر و بستری برای تبادل انواع رمزارز و توکن به شمار آورد.

3- پروژه Alchemix

Alchemix یکی دیگر از پروژه های دیفای 2 است که درعین ساده و کاربرپسند بودن، ویژگی های متنوعی ارائه می دهد. این امر باعث شده سرمایه گذاران زیادی را جذب کند. پروتکل Alchemix خدماتی مانند؛ وام های خودبازپرداخت، دائو و بازدهی آتی را ارائه می دهد. این پروژه در بستر شبکه اتریوم توسعه داده شده است.

4- پروژه Rarible

رریبل (Rarible) یک پروژه دیفای 2.0 است که بر مبنای NFTها ایجاد شده است. این پروژه دارای یک دائوی قدرتمند با مدل حاکمیتی نوآورانه مخصوص به خود است که امکان تولید بازده قابل توجهی را فراهم می کند. رریبل برخلاف رقیب خود یعنی بازار NFT محبوب اوپن سی، به کاربران امکان سرمایه گذاری در توکن های RARI را می دهد. توکن های RARI به کاربران این امکان را می دهد تا در حاکمیت پروژه سهیم باشند و درباره مسائلی مانند تغییر هزینه ها و نحوه خرج کردن خزانه رریبل، رای دهند. 

5- پروژه Curve Finance

این پروژه به عنوان یک پروتکل دائو با استخر نقدینگی، استیبل کوین اختصاصی و صرافی مستقل خود شناخته می‌شود. به عبارتی این پروتکل، یک صرافی غیرمتمرکز است که روی سواپ کردن استیبل کوین‌ها متمرکز شده و روی بلاک چین اتریوم فعال است.